Een partner met ASS

Waarin valt mijn autisme jou op?

Wat mij opvalt is hoe jij dingen interpreteert. Beeldspraak is geen beeldspraak. Je neemt bijna alles letterlijk. Soms ontstaan er dan grappige situaties waar wij samen om kunnen lachen. Het valt mij ook op dat je het overzicht snel verliest, als je taken te doen hebt. Jij loopt dan vast, omdat je niet weet waar je moet beginnen. Op dat moment slaan de stoppen bij jou door en ben je erg wanhopig. Het is niet iets alledaags, maar wel iets dat voorkomt. Het valt mij ook op dat je altijd orde in huis probeert te houden. Een goed voorbeeld is het opmaken van het bed. Ik vind het goed als het bed ‘gewoon opgemaakt is’, maar jij hebt er een bepaalde volgorde in en het moet op één bepaalde manier gebeuren. Je kan het ook moeilijk loslaten als het op een andere manier gebeurt. Een ander voorbeeld is dat alles bij jou in mandjes en bakjes zit, zodat je overzicht houdt. Zo weet je alles te vinden en weet je of alles op voorraad is. Als de boodschappen komen, zitten de coffeepads bijvoorbeeld al in zakjes. Jij stopt ze bij elkaar in een voorraadbakje om ze vervolgens tentoon te stellen op het aanrecht in een mooi potje. Ik herken mijzelf daar niet in en daarom valt het mij ook op. Ik zie het nut er niet zo zeer van in, ondanks dat ik zie dat het jou helpt om het overzicht te bewaren.

Hoe ervaar jij mijn autisme?

Ik had geen ervaring in het echt samenleven met iemand met ASS. Als iemand zegt: ‘ik heb autisme.’ dan denk ik meteen aan voorbeelden die vaak vertoond worden. Een voorbeeld is de documentaire over ‘Kees’. Maar over het algemeen heb jij, in tegenstelling tot Kees, geen grote problemen in jouw doen en laten. Soms zijn de conflicten bij jou intern alleen des te groot. Alleen zie ik die problemen in de omgang met jou en in jouw dagelijks functioneren niet heel erg terug. Ik ervaar jouw autisme niet als last. Het is alleen wél onderdeel van jouw handleiding. Maar ieder persoon heeft toch zijn/haar handleiding…?!

Wat vind je lastig aan mijn autisme?

Ik vind het lastig dat ik soms niet doorheb wanneer het bij jou spaak loopt. Voor mijn gevoel kan er niks aan de hand zijn, terwijl er zich bij jou een intern conflict afspeelt in je hoofd. Zo gaan we vaak met de auto rondrijden om ergens te gaan lopen. Op die momenten kan jou vaak iets intern bezighouden, waardoor je minder capaciteit hebt om met andere dingen bezig te zijn. Laatst gingen we op bezoek bij familie. Daar werd je moe en overprikkeld van. Na het bezoekje gingen we een rondje rijden in de auto over de heide. Jij zit dan zo erg in je hoofd dat je niet eens meer in je op kan nemen waar we zijn, wat er om je heen gebeurt, hoe mooi het om ons heen is en waar we over praten. Ik wil dan graag rekening met je houden, maar ik zie dit niet op tijd. Op het moment dat ik erachter kom dat jij te vol zit in je hoofd, kan ik er gelukkig rekening mee houden. Soms heb ik dan een bepaald signaal nodig. Een duidelijk signaal voor mij is dat jij je niet meer kan concentreren.

Jouw autisme doet niet veel met mij persoonlijk, zolang ik maar mag leren over autisme en de mogelijkheid krijg om te leren hoe jij in elkaar steekt. Omdat we regelmatig praten over jouw autisme, en ik leer hoe ik er het beste mee kan omgaan, heb ik er geen moeite mee. Jij kan er ook niks aan doen dat je autisme hebt en jij moet er ook mee dealen. Hoe is het dan voor jou om autisme te hebben? Laten we de rollen omdraaien.

Hoe ervaar ik mijn autisme?

Ik vind het hebben van ASS een hele uitdaging. Ik moet eerst mijzelf leren begrijpen en dan ook nog naar jou toe uitleggen wat er zich bij mij intern afspeelt. Ik vind het wel eens lastig om de goede woorden te vinden, zodat ik kan uitleggen wat er in mijn hoofd gebeurt. Toch probeer ik hier altijd zo goed mogelijk over te communiceren, zodat jij mij kan begrijpen. Ik ervaar ook voordelen van mijn autisme. Zo kan ik erg nauwkeurig werken, ben ik punctueel en kan ik mij goed vastbijten in zaken die mijn interesse hebben gewekt. Deze kenmerken horen gewoon bij mijn karakter, maar ik denk dat ze door mijn ASS versterkt worden. Wel vind ik het jammer dat ik hierin zó kan doorslaan dat ik het ook als negatief kan ervaren. Het komt dus regelmatig voor dat ik deze kenmerken als beperkend ervaar. Ook heb ik door mijn autisme ontzettend veel en snel last van de overprikkeling. Ik signaleer vaak niet op tijd dat ik overprikkeld dreig te raken. Wanneer ik een voor mij te lange tijd aan prikkels word blootgesteld, overzie ik de situatie niet meer. Ik raak regelmatig in paniek omdat ik het gevoel heb dat ik de grip verlies. Het kan mij zelfs erg wanhopig maken. Gelukkig blijf jij altijd kalm en kan jij mij helpen om weer overzicht te creëren.

Je hebt zelf volgens mij inderdaad niet altijd door dat je overprikkeld raakt. Op die momenten probeer ik inderdaad kalm te blijven en na te vragen of je inderdaad overprikkeld bent. Ik moet dan voor jou het overzicht bewaken. Het geeft mij een taak erbij, maar het went ook wel. Het is nou eenmaal gewoon iets wat bij jou hoort.

Er schiet mij trouwens iets te binnen wat ik aan het begin van onze relatie wel als lastig ervaarde. Ik vond het toen best moeilijk dat jij mij een knuffel gaf zonder mij aan te kijken. Onbewust gaf je mij daarmee een signaal af dat er iets niet goed zat. Pas toen wij erover communiceerden kon ik begrijpen dat dit bij jouw autisme hoort. Jij zei er namelijk onzeker en overprikkeld van te raken. Nog steeds komt dit wel eens voor. Vooral als we moeten praten op momenten dat jij overprikkeld bent, of hoog in je emoties zit. Door te praten kon ik dit leren begrijpen en ook naast mij neerleggen, in plaats van het persoonlijk te nemen.

Wat vind je negatieve kenmerken?

Ik vind de overprikkeling wel eens lastig, vooral met onze jonge kinderen. Als je overprikkeld bent, dan sla je een beetje dicht. Dan heb je niet goed meer in de gaten wat er om je heen gebeurt en wat er aan/van je gevraagd wordt. Ook kan je dan sneller geïrriteerd zijn. Ik vraag dan of je je medicatie tegen de overprikkeling wel hebt gehad. Ook vraag ik of je niet bent vergeten voor jezelf te zorgen en of je bijvoorbeeld genoeg gegeten en gedronken hebt. Ik help dan praktisch meedenken. Verder is het moeilijker om passend werk te vinden. Ik vind dat soms best lastig voor jou.

Wat vind je mooie kenmerken aan mijn autisme?

• Dat alles in bakjes en mandjes zit, grapje!
• De voorspelbaarheid (in goede zin). Eigenlijk gaat het meer over het ontbreken aan onvoorspelbaarheid. Als ik bepaalde verwachtingen heb, weet ik bij jou wat de uitkomst is.
• Je bent duidelijk, je zegt eerlijk wat je voelt en bedoelt.

Tips voor partners met ASS

• Vooral veel communiceren is belangrijk. Dat is nummer één.

Want als jij mij uitlegt wat er aan de hand is, kan ik begrip hebben voor jou of de situatie.

• Elkaar leren begrijpen. Het zou mooi zijn als je jouw partner leert begrijpen. Andersom is het ook belangrijk dat jouw partner met ASS jou leert begrijpen. Dat maakt de relatie meer voorspelbaar en dat scheelt een hoop onrust.
• Open staan om je te verdiepen in de vorm van autisme die je partner heeft.
• Doorvragen hoe je partner zich voelt en wat er zich in hem/haar afspeelt.
• Als je partner met autisme geen overzicht heeft, helpen de situatie weer te overzien.
• De rust blijven bewaren in alle situaties.

Ik hoop met deze blog een goed inkijkje te hebben gegeven in hoe mijn partner met mijn autisme omgaat en hoe hij het ervaart om samen met mij te leven. Hoe ervaren jullie het om met iemand met ASS samen te leven? Of hoe zou jij graag willen dat de omgeving met jou, en jouw autisme, omgaat? Laat het mij weten :) .