Beperking of uitdaging?

Autisme is een beperking

Iemand met autisme: heeft moeite met overzicht houden, denkt rigide, kan niet tegen veranderingen, heeft problemen met informatieverwerking, neemt álles letterlijk, is direct, heeft weinig behoefte aan sociale contacten en kan een verminderd empathisch vermogen hebben.

Zo’n vier jaar geleden kreeg ik na een uitgebreid onderzoek te horen dat ik autisme heb. Nadat mijn autismediagnose een feit was, werd ik overspoeld met de hierboven genoemde kenmerken die bij autisme kunnen horen. Enige tijd heb ik gedacht dat het hebben van autisme dus alleen maar nadelen heeft. Ik kreeg te horen wat ik allemaal ‘niet kan, of zou kunnen’.

Dat ik dit allemaal te horen kreeg, liet mij twijfelen aan mijzelf en ontnam mij een stukje eigenwaarde. Ik legde mijn beperkingen onder een vergrootglas. Ik werd mij erg zelfbewust en focuste mij vooral nog op mijn tekortkomingen. Wat je aandacht geeft, groeit. Zegt men. En in dit geval klopte dat zeker, want ik voelde mij eerst alleen nog maar meer beperkt in sommige opzichten dan ik mij al voelde.

De voor mij negatieve kenmerken

Natuurlijk kan ik mij wel eens beperkt voelen door kenmerken die bij mijn autisme horen. Zo ben ik erg snel overprikkeld. Alles wat ik zie, hoor, voel, proef en ruik komt dan zo intens binnen dat ik minder goed kan functioneren. Ook interne prikkels, gevoelens en gedachten, kunnen mij flink in de weg zitten. Als ik overprikkeld ben, dan verlies ik sneller het overzicht in situaties en dan heb ik moeite met gestructureerd werken. De prikkelverwerking kost behoorlijk wat energie en daardoor ben ik over het algemeen wat sneller moe dan iemand zonder autismespectrumstoornis. Als laatst kan ik mij zo verliezen in mijn perfectionisme dat taken en activiteiten té veel tijd in beslag nemen.

Deeltijdtherapie

Gelukkig werd ik kort na mijn diagnose aangemeld voor een deeltijdtherapie om mij en mijn autisme beter te leren kennen. Tijdens deze groepstherapie kreeg ik veel informatie over mijn autisme. Ook leerde ik welke kenmerken bij mij horen vanuit het spectrum. Ik leerde waar mijn valkuilen liggen. De voor mij nadelige kenmerken van mijn autisme kwamen aan bod. Ik kreeg (praktische) tips waardoor ik steeds beter kon leren omgaan met bijvoorbeeld overprikkeling, mijn perfectionisme en mijn lagere energielevel. Gelukkig leerde ik ook als snel de positieve kenmerken van mijn autisme. Want er zijn zeker ook kwaliteiten waarover ik beschik, die juist door mijn autisme versterkt worden!

De voor mij positieve kenmerken

Iedere persoonlijkheid heeft kwaliteiten en valkuilen. Zo ook ik, met autisme. Gelukkig heb ik geleerd waar mijn kwaliteiten liggen. Sommige kenmerken die bij autisme horen, versterken die eigenschappen alleen maar. Ik kan erg intensief mijn aandacht ergens op vestigen (hyperfocus) en ik kan mij vastbijten in zaken die mijn interesse hebben gewekt. Verder ben ik door mijn perfectionisme erg punctueel en nauwkeurig. Ik heb dus geleerd dat mijn perfectionisme niet alleen nadelige effecten heeft, maar ook ingezet kan worden als kwaliteit. Ook kan ik erg goed plannen en gestructureerd werken. Ik ben oprecht en loyaal. En als laatste zoek ik graag de diepgang op in contact met anderen. Dat maakt dat ik mij echt kan verbinden met andere mensen.

Positieve eigenschappen

Welke positieve eigenschappen kunnen, bijvoorbeeld, allemaal door autisme versterkt worden?

• Leergierigheid.
• Het hebben van specifieke kennis.
• Betrouwbaar en loyaal zijn.
• Goed geheugen hebben.
• Hyperfocus.
• Detailgerichtheid.
• Meelevend en empathisch zijn.
• Creativiteit.
• Humor.
• Organisatorische vaardigheden.
• Eerlijkheid.
• Nauwkeurigheid/perfectionisme.
• Oprechte interesse tonen.

Wat zijn jouw kwaliteiten, of positieve eigenschappen? Welke kwaliteiten worden juist versterkt door jouw autisme?

Een uitdaging

Regelmatig kom ik situaties tegen, waarin mijn autisme nou alles behalve helpend is. Gelukkig heb ik geleerd welke kwaliteiten ik dan juist kan inzetten. Ik probeer mijn autisme te zien als mijn kracht. Ik gebruik dat eerder genoemde ‘vergrootglas’ nu om mijn kwaliteiten te benadrukken.

Hopelijk komt vooral de nadruk te liggen op wat ‘wij, met autisme’ wél kunnen en komt de nadruk te liggen op onze talenten. Ik bezit positieve kenmerken, goede kwaliteiten én valkuilen. Net zoals ieder ander mens. Laten we dat ‘label’ niet zo vergroten, maar het vergrootglas leggen op het individu als geheel.

Autisme is voor mij vaak een hele uitdaging! Maar voor mij is het gelukkig geen beperking meer.