Moederschap en overprikkeling

Deze briefwisselingen gaan over het moederschap en overprikkeling. Wat zijn de signalen waaraan wij herkennen dat wij overprikkeld zijn? In welke situaties raken wij als moeder overprikkeld? Hoe gaan wij om met overprikkeling? En: Wat doen wij om overprikkeling te voorkomen?

Graag wil ik jullie eerst kennis laten maken met Rosa. Daarvoor laat ik jullie mijn eerst gekregen brief van haar lezen! Daarna wil ik jullie meenemen in het briefcontact tussen Rosa en mij.

Het mooie aan moeder zijn.

Hoi Sanne,

Wat leuk dat we samen gaan schrijven. Ik vind het waardevol om mensen op deze manier te leren kennen. Ik zal mezelf eerst even kort voorstellen. Ik ben Rosa, 27 jaar. Sinds 2020 ben ik getrouwd met mijn liefste en eind december 2021 mochten wij ouders worden van een zoontje. Naast mama zijn, werk ik nog twee avonden in de week in de zorg.

Ik ben benieuwd naar wie jij bent.

Liefs, Rosa

Hoi Rosa,

Bedankt voor de brief en ontzettend leuk om kennis met je te maken! Ik zal mijzelf ook kort voorstellen. Ik ben Sanne, ook zevenentwintig jaar oud. Ik woon samen met mijn partner en ik ben moeder van een zoon van tweeënhalf jaar oud en een dochter van twee maanden oud. Ik ben fulltime huismoeder en –vrouw en dit doe ik met plezier en liefde. In mijn vrije tijd ga ik graag wandelen, doe ik aan mindfulness, schrijf ik graag blogs en échte post (zoals nu met jou).

Ik vind het prachtig om moeder te zijn. Ik zie de wereld nu weer vaker door kinderogen en verwonder mij! Mijn zoontje kan bijvoorbeeld uren buiten bloemen plukken en naar beestjes kijken in de natuur. Waar ik gewend was om mij te haasten, neem ik nu ook de tijd om mijn omgeving weer meer in mij op te nemen. Ook hebben de kinderen weer het kind in mij naar boven gehaald. Zo ga ik in de speeltuin ook weer op de schommel zitten en glijden van de glijbaan. Wat vind jij zo mooi aan het moederschap? Maar naast dat ik van de kinderen geniet, loop ik soms ook wel tegen uitdagingen aan…

Liefs, Sanne

De signalen van overprikkeling.

Hoi Sanne,

Wat mooi wat je schrijft over de wereld weer zien door kinderogen, zo had ik er zelf nog niet echt naar gekeken. Ik vind het bijvoorbeeld heel mooi om te ervaren hoe snel een kindje leert! Onze kleine man ontwikkelt zich op zijn eigen tempo, maar heeft al zulke mooie spelletjes die hij speelt. Alle auto's maken bijvoorbeeld “brom geluiden”. Misschien vind ik het nog wel het mooiste dat kleine kinderen met iets kleins al zo blij zijn en er zo lekker mee kunnen spelen. Naast auto's is onze zoon zijn eigen sleutelbos ook wel favoriet. Wij hebben thuis een brievenbus met een slot en daar speelt hij gerust 10 minuten mee om te ontdekken of hij een sleutel heeft die op de brievenbus past. Kinderen genieten zo van de kleine dingen en dat komt inderdaad overeen met hoe jij het ervaart.

Die uitdagingen heb ik ook hoor! Zo ben ik bijvoorbeeld sneller overprikkeld. Onze kleine man heeft fases gehad waarin hij zijn dutjes alleen bij of op mij wilde doen. Dat was ook wel een uitdaging! Op een gegeven moment ben ik dan ook overprikkeld qua aanrakingen en dan raak ik zo snel geïrriteerd!

Hoe zit dat bij jou met overprikkeling?

Liefs, Rosa

Hoi Rosa,

Wat fijn dat je ook zo kan genieten van het moederschap. Het is inderdaad prachtig hoe kinderen al blij worden van de kleinste dingen. Daar kunnen wij volwassenen nog wat van leren, vind je niet? Wat lastig hè, die prikkelgevoeligheid in combinatie met het moederschap? Wat hielp jou toen jouw zoontje alleen maar dutjes op jou wilde doen, terwijl je daarvan overprikkeld raakte? Want dit is heel herkenbaar voor mij!

Ik zal eens een voorbeeld geven van een moment dat de overprikkeling mij te veel werd. Laatst moest onze dochter de fles en greep onze zoon zijn kans om op dat moment kattenkwaad uit te gaan halen. Ik moest de baby wegleggen om mijn zoontje te kunnen corrigeren en zij begon daardoor weer te huilen. Toen ik mijn zoontje zei dat hij geen ondeugd uit mocht gaan halen, begon hij óók nog te huilen. En dat alles terwijl er eigenlijk gekookt moest worden en ik ook nog een belafspraak had staan. In zo’n situatie raak ik door mijn autisme al snel het overzicht kwijt en ben ik erg van slag. Ik raakte erg overprikkeld. Als ik overprikkeld ben, dan zijn alle nieuwe prikkels té veel. Alles wat ik zie, proef, ruik, voel en hoor erg hard binnen. Soms raakt mijn hoofd hier zo mee overspoeld, dat ik mij niet meer kan focussen op wat ik moet doen. Ook sla ik nieuwe informatie dan niet meer op.

Ik voel in soortgelijke situaties dat ik het overzicht verlies en dat maakt mij erg gespannen. Mijn hartslag gaat dan ook omhoog en ik ga sneller ademhalen. Verder ben ik dan ook sneller geïrriteerd. De emmer, VOL PRIKKELS, loopt over omdat er steeds maar nieuwe prikkels bij komen. Soms is de overprikkeling zo erg dat ik moet huilen. Door te huilen ontlaad ik mijzelf dan weer een beetje. Het leegt letterlijk en figuurlijk die ‘emmer vol prikkels’.

Hoe voel jij je als je overprikkeld bent? Voel jij het ook wel eens lichamelijk?

Liefs, Sanne

Oplossingsgericht denken tegen overprikkeling.

Hoi Sanne,

Inmiddels probeer ik mijn dag zo te plannen dat ik aan het einde van de middag (het moment waarop mijn energie afneemt) niet teveel meer hoef te doen. Vaak kook ik tijdens het eerste dutje van onze kleine man al het eten voor de avond. Ik kies vaak gerechten die alleen nog in de oven moeten, of gemakkelijk op te warmen zijn. Op die manier is het aan het einde van de middag een minder grote drempel om eten op tafel te krijgen. Maar ook bij ons thuis gebeurt het wel dat het me een dag niet lukt. Misschien heb ik nog wel een tipje! Ik maak per week een menu en zorg dat ik voor al die gerechten alle boodschappen in huis heb. Ik zet het niet vast per dag, maar op die manier hoef ik iedere dag alleen nog maar te kijken wat ik wil eten. ik hoef me niet druk te maken of alles in huis is. Ik hoef het simpel weg alleen maar in elkaar te flansen. Ook kook ik alleen gerechten die maximaal 30 minuten aan voorbereiding kosten.

Toen mijn zoontje alleen maar op mij wilde slapen, wilde ik er graag voor hem zijn. Daarom zocht ik naar een oplossing. Samen in ons bed gaan liggen, was dé oplossing. De kleine viel dan op mij in slaap. Als hij eenmaal sliep kon ik hem voorzichtig op ons bed rollen en dan deed ik ook mijn ogen even dicht. Twee vliegen in één klap, want ik kon hem geven wat hij nodig had (nabijheid) en ik kon zelf opladen. Dat opladen heb ik zelf ook echt nodig. Als ik overprikkeld raak, merk ik dat ook zowel mentaal als fysiek. Ik krijg last van onrust in mijn hoofd en ik heb dan moeite om mijn concentratie te kunnen bewaren. Lichamelijk voel ik mij dan intens moe. Dat zijn voor mij toch wel signalen, dat ik overprikkeld ben en goed voor mijzelf moet zorgen.

Ik kijk uit naar je volgende brief.

Liefs, Rosa

Hoi Rosa,

Bedankt voor je tips omtrent het koken. Rond het avondeten is het bij de meeste gezinnen (met kinderen) altijd spitsuur! Ik raak rond dit tijdstip altijd overprikkeld van alles wat er moet gebeuren en deze tips kunnen ervoor zorgen dat ik minder overprikkeld raak. Dus, dank je wel!

Wat goed dat je de signalen van overprikkeling herkent. Zo kan je er ook bewust mee omgaan en naar oplossingen zoeken. Zelfzorg is hierin voor mij één van de oplossingen tegen extra overprikkeling. Voor mij houdt dat in dat ik bijvoorbeeld voldoende rust neem en op tijd naar bed ga. Ook is het regelmatig en gezond eten en drinken voor mij belangrijk. Verder is voor mij goede zelfzorg dat ik af en toe iets leuks voor mijzelf doe. Uit eigen ervaring kan ik toch wel zeggen dat je het best voor het gezin kan zorgen, als je begint bij het goed zorgen voor jezelf.

Bij mij stapelen de prikkels zich gedurende de dag vaak op. Mijn dag begint rond vijf uur ‘s ochtends. Ik moet dan meteen “aan staan”, want dan begint de zorg voor de kinderen. Ik ben erg gebaat bij vaste routines, maar met kinds wijkt dat regelmatig af. Het moeten inspelen op die onvoorspelbaarheid geeft mij vaak erg veel prikkels. Wat mij helpt is de volgende zin: “Het enige dat zeker is deze dag is dat niks zeker is (en vast staat).” Gek genoeg geeft deze zin mij zekerheid. Verder produceren de kinderen op een dag behoorlijk wat geluid en daar ben ik erg gevoelig voor. Het is een proces, maar gelukkig vind ik steeds meer manieren om met mijn prikkelgevoeligheid om te gaan.

Wat is voor jou een fijne oplossing als je overprikkeld raakt?

Liefs, Sanne

Tips bij overprikkeling voor moeders.

Hoi Sanne,

Ik raak ook wel eens overprikkeld als ik met de kleine man thuis ben. Ik gaf hem dan af en toe een ‘box-moment’. Soms in combinatie met kinderfilmpjes en soms met muziek. Dan speelde hij heerlijk in de box en had ik letterlijk even mijn handen vrij. Vaak ging ik dan opruimen, omdat rust in je huis rust in je hoofd geeft!

Verder maak ik bij overprikkeling door geluid gebruik van geluiddempende oordopjes. Dan hoor ik de geluiden nog wel, maar niet zo confronterend hard. Wat mij ook nog helpt is het aanzetten van achtergrondmuziek, of het aanzetten van een podcast. Dan kan ik mij daarop focussen waardoor ik de rest makkelijker kan wegfilteren.

Wat helpt jou goed om overprikkeling tegen te gaan?

Liefs, Rosa

Hoi Rosa,

Ik wil juist heel graag delen hoe ik probeer overprikkeling te voorkomen. Misschien heb jij er ook wat aan. Ik heb namelijk ook heel veel aan jouw tips!

• Ik vind rustmomenten voor de kinderen net zo belangrijk als voor mijzelf. Daarom plan ik er elke dag ook één voor mij en onze zoon. Hij vindt dat ook erg prettig om even afzonderlijk van mij te spelen, zonder prikkels van bijvoorbeeld een tv of tablet. Dit doe jij eigenlijk ook met het ‘box-moment’ van jouw kleine man!
• In mijn dagplanning plan ik één uurtje voor mijzelf in. In die tijd kan ik even “ontprikkelen”, of heb ik tijd om met een hobby bezig te zijn. Ik heb de me-time nodig om op te laden. Ik raad dat iedereen aan.
• Wat mij helpt is om tussen taken door ademhalingsoefeningen te doen. Ook doe ik graag mindfulness-oefeningen als de kinderen hun middagslaapje doen.
• Ik plan schakelmomenten in tussen twee activiteiten, of taken. Ik zet dan heel rustig en bewust een kopje koffie, of thee. Vervolgens ga ik even op de bank zitten met zo weinig mogelijk prikkels (even geen tv aan, of mobiel in de buurt). Ik klets dan vaak met onze zoon, of we kijken samen naar buiten.
• Als het licht mij te veel prikkelt, wil ik nog wel eens een zonnebril Dit doe ik ook gewoon in huis, of in de auto. Dit doe ik om de hoeveelheid zintuigelijke prikkels enigszins te beperken. Ook gebruik ik een geluiddempende koptelefoon als er te veel geluid om mij heen is.
• Ook helpt het mij om de natuur op te zoeken (al dan niet met de kinderen), of om het groen op mijn balkon te verzorgen. Het helpt goed bij het even kunnen aarden. Ik voel mij na het wandelen, of tuinieren, meer ontspannen en dichter bij mijzelf.
• Als laatste is passende medicatie bij mij ook heel effectief gebleken om overprikkeling te beperken.

Liefs, Sanne